ZOUT is het witte goud en erfgoed van de Jura

Arc et Senans Saline Royal overzicht8-4-18. Diep onder de grond bij Salins-les-Bains en Arc-et-Senans ligt een van de rijdommen van de Jura; ZOUT. Ofwel het witte goud dat eeuwenlang op de markt werd gebracht.

 

De zee, die zich miljoenen jaren geleden uitstrekte over de Montagnes du Jura, heeft vele ondergrondse zoutafzettingen achtergelaten. Dit heeft bijgedragen aan de rijkdom van het gebied, de reputatie van de zoute wateren van de Jura en aan de ontwikkeling van de thermalebaden. Om dit witte goud te exploiteren heeft men sinds de Middeleeuwen extractietechnieken ontwikkeld waarvan ‘la Grande Saline’ (de Grote Zoutmijn) in Salins-les Bains het historische middelpunt is. Bijna 1200 jaar lang zou men dit steenzout* exploiteren en op de markt brengen.
Salins les Bains zoutmuseumDe Grote Zoutmijn, een overblijfsel van de zoutindustrie in de Montagnes du Jura
De herkomst van de naam Salins-les-Bains laat geen twijfel bestaan over de aanwezigheid van zout en later het gebruik voor thermische baden. In de Middeleeuwen en tot in de moderne tijdwas Salins-les-Bains na Besançon de op één na grootste stad van de Comté streek. De stad dankt zijn roem aan het zout dat het tot 1962 exploiteert en verhandelt. De pekel, destijds het ‘witte goud’, werd sinds 1854 ook gebruikt voor thermale baden. Vanaf de Middeleeuwen werd hout gebruikt als brandstof om de pekel te verdampen. Om economische redenen zal het hout in het begin van de 19e eeuw worden vervangen door steenkool.In 1775 bouwde de visionaire architect Claude Nicolas Ledoux in Arc et Senans, aan de randvan het bos van Chaux, de Saline Royale (Koninklijke zoutziederij). Deze ging het pekelwater van de Grote Zoutmijn van Salins-les-Bains, dat via 2 grote 21 km lange pijpleidingen werd aangevoerd, verwerken. De twee zoutfabrieken hebben tot 1895 parallel gefunctioneerd. Sinds 2009 is de Grote Zoutmijn van Salins-les-Bains ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO als verlengstuk van de Koninklijke Zoutziederij van Arc et Senans.

Mis dit niet: proef het superzoute water dat uit de hydraulische pomp komt. Bezoek de onderaardse gewelven uit de 13eeeuw. Bewonder de enorme zoutketels, die uniek zijn in de wereld. www.salinesdesalins.com
Salins les Bains Grande Salines gang
De Dode Zee in Salins-les-Bains?
In Therma Salina helpt het witte goud van de Jura bij ontgifting en schoonheidsbehandelingen in de volledig gerenoveerde Thermen van 2800 m2. Op het programma: traditionele jacuzzi’s, hammam en massages, maar ook en vooral de bronnen van zoutwater, naar verluidt met een hoger gehalte aan zout en mineralen dan de Dode Zee. Perfect om nieuwe energie op te doen! www.thermes-salins.com
Salins les Bains Grande Salines mijn
De Koninklijke Zoutziederij van Arc et Senans, van droom tot realiteit
De Koninklijke Zoutziederij (la Saline Royale) van Arc-et-Senans, sinds 1982 opgenomen als werelderfgoed van UNESCO, is het meesterwerk van architect Claude-Nicolas Ledoux (1736-1806). Het werd gebouwd in opdracht van Lodewijk XV (van 1775 tot 1779) en was de eerste grote industriële bouwkundige prestatie. De Koninklijke Zoutziederij fungeerde als geïntegreerde fabriek waar bijna de gehele arbeidsgemeenschap woonde. Het is gebouwd in een halve cirkel en bestaat uit elfgebouwen, waarvan er vijf werden gebruikt voor de werkplaatsen en de huisvesting van het personeel.
Arc et Senans Saline Royal overzicht
De pekel die via de pijpleidingen vanuit Salins les Bains binnenkwam werd op natuurlijke wijze verdampt en viel vervolgens in de ovens, waar het zout gesmolten werd voordat het kristalliseerde in de lucht. Voor de zoutwinning gebruikte men grote hoeveelheden hout, dat afkomstig was uit het bos van Chaux.
Val de Morteau Chaux hout
Nieuwe technieken betekenen het einde van de Koninklijke Zoutziederij. De fabriek sluit uiteindelijk in 1895. Na een periode van verwaarlozing wordt zij in 1927 aangekocht door het departement. Het architectonische aspect, de geschiedenis en het herstel in oude staat van de Koninklijke Zoutziederij maken het tot een uniek monument in de wereld. Met drie musea. Mijn favoriet: overnachten in een van de hotelkamers van de Koninklijke Zoutziederij! Zo kun je optimaal profiteren van de prachtige locatie en je inbeelden dan je de directeur van de Zoutziederij bent. www.salineroyale.com
Leuk om te doen : De toeristische Via Salina voert je van de ene naar de andere bovengenoemde locatie via ofwel een bewegwijzerde wandelroute ofwel een fietsroute, die uiteindelijk over de historische zoutroutes van Arc-et-Senans naar Bern loopt. www.terrasalina.eu
*Steenzout: geproduceerd via de ignigene productie, d.m.v. kunstmatige verhitting, dit in tegenstelling tot zeezout.